Από τα τέλη της δεκαετίας του ‘80, οι λύσεις ERP αποτελούν βασικό πυλώνα του τομέα  της βιομηχανίας, αν και για πολλά χρόνια είχαν παραμείνει στάσιμες πλέον,  οι νέες τεχνολογίες, όπως το cloud computing, το ΙοT, τα wearables και τα apps,  υπόσχονται να φέρουν αέρα αλλαγής σε μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.

Το ψηφιακό τοπίο αλλάζει συνεχώς για τις βιομηχανίες. Από την τεχνητή νοημοσύνη και το IoT, η νέα τεχνολογική εποχή φέρνει πολλές εξελίξεις που υπόσχονται αλλαγές, με πολλούς τομείς στη βιομηχανία να επιταχύνονται από τις δυνατότητες του δικτύου 5G, τη μεγαλύτερη ώθηση του Industry 4.0, τη μηχανική εκμάθηση και την προγνωστική ανάλυση. Οι ταχέως μεταβαλλόμενες προσδοκίες των καταναλωτών, οι συνδεδεμένες συσκευές και οι βελτιώσεις της τεχνολογίας σε γειτονικές βιομηχανίες στην αλυσίδα εφοδιασμού οδηγούν σε αλλαγές στο βιομηχανικό τοπίο. Οι επιπτώσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού στη βιομηχανία είναι ήδη ορατές στην παραγωγή, τους προμηθευτές, τους πελάτες και άλλα τρίτα μέρη. Η νέα αυτή πραγματικότητα παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα, καθώς βοηθάει τις βιομηχανίες να προσαρμόζονται στις αλλαγές γρηγορότερα, ή ακόμη και να τις προβλέπουν πριν πραγματοποιηθούν – όλα εξαιρετικά σημαντικά για την παραγωγική διαδικασία και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας τους.

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η IDC αναμένει ότι έως το 2022, οι μισές από τις βιομηχανίες θα επενδύσουν σε βελτιωμένες ψηφιακές υπηρεσίες αλλά και στην τεχνητή νοημοσύνη για να οδηγήσουν σε βελτιώσεις της παραγωγικότητας τους. Οι προσδοκίες των πελατών και η επίλυση των προβλημάτων των πελατών εξακολουθούν να είναι οι κύριοι μοχλοί για την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού εντός των εταιρειών. Με το ηλεκτρονικό εμπόριο για τις βιομηχανίες CRM και τις πλατφόρμες ERP, τα δεδομένα των πελατών είναι πιο ορατά από ποτέ και δεν μπορούν να αγνοηθούν από τις βιομηχανίες στο πλαίσιο των αναγκαίων προσπαθειών τους για ψηφιοποίηση.

Ξεκινώντας από το ελληνικό δημόσιο
Στην Ελλάδα του σήμερα, η 3η Ιανουαρίου του 2021 θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως μία ιστορική ημέρα για το Δημόσιο και τους υπαλλήλους του. Κι αυτό διότι ένα μέσο, που αποτέλεσε αναπόσπαστο μέρος της επικοινωνίας, αλλά και της θεσμικής λειτουργίας των κρατικών υπηρεσιών, αφήνοντας το στίγμα του στη γραφειοκρατία του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τέθηκε οριστικά στο παρελθόν. Την τρίτη μέρα του νέου έτους εγκρίθηκε και θεσμοθετήθηκε από τη Βουλή η οριστική κατάργηση του φαξ, από τις υπηρεσίες του Δημοσίου. Η σχετική πρόβλεψη, για την «αποστρατεία» του μηχανήματος που κυριάρχησε επί δεκαετίες στον τομέα των υπηρεσιών, περιλαμβανόταν στη Βίβλο του Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Ελλάδας, η οποία πλέον αποτελεί νόμο του κράτους. Βεβαίως, σε αυτόν το νέο οδηγό για τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση, περιλαμβάνονται πολλά περισσότερα νέα δεδομένα και στόχοι. Στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού για την περίοδο 2021 – 2025 προβλέπονται συνολικά έξι άξονες στρατηγικής οι οποίοι αφορούν τη συνδεσιμότητα, τις ψηφιακές δεξιότητες, το ψηφιακό κράτος, την ψηφιακή επιχείρηση, την καινοτομία και την ενσωμάτωση της τεχνολογίας σε κάθε τομέα της οικονομίας.

Έτσι, το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής προωθεί παράλληλα μια σειρά από έργα, όπως ο διαγωνισμός για την εγκατάσταση του δικτύου 5ης Γενιάς (5G), το οποίο θα συμβάλει στην βελτίωση της διαδραστικότητας μεταξύ του κράτους και των πολιτών του. Όμως, η διαδικασία του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας δεν θα μπορούσε να αφήσει εκτός τον τομέα των επιχειρήσεων. «Ο στόχος είναι να βοηθήσουμε κάθε ελληνική επιχείρηση να γίνει ψηφιακή επιχείρηση», αναφέρεται συν τοις άλλοις στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού, η οποία σταχυολογεί και συνολικά έξι επιμέρους τομείς, που εκτιμάται ότι θα συμβάλουν στον εκσυγχρονισμό του ελληνικού επιχειρείν. Πρόκειται για:
• Την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού που στελεχώνει τον ιδιωτικό τομέα για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων.
• Τη δημιουργία συστήματος μέτρησης και τεκμηρίωσης του σχεδιασμού των κρατικών ενισχύσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων.
• Την εγκατάσταση κεντρικού συστήματος ψηφιακών τιμολογίων.
• Την υποστήριξη λύσεων ηλεκτρονικού εμπορίου.
• Την ενίσχυση συστημάτων και ψηφιακών υπηρεσιών σε σχέση με τον εξαγωγικό προσανατολισμό των επιχειρήσεων.
• Την εξασφάλιση διασύνδεσης των επιχειρήσεων με το Κεντρικό και Ενιαίο Σύστημα Δημοσιονομικής Πολιτικής.
Επίσης, η ίδια θεσμική προσπάθεια εστιάζει και στην ενίσχυση της ψηφιακής καινοτομίας των επιχειρήσεων, μέσω τριών παρεμβάσεων:
• Εξασφάλιση του κατάλληλου περιβάλλοντος ανάπτυξης, ενίσχυσης και αποδοτικής λειτουργίας των νεοφυών επιχειρήσεων (start-ups), που δραστηριοποιούνται στον τομέα της τεχνολογίας και των πληροφοριών.
• Ανάπτυξη, συντονισμός και υποστήριξη Ψηφιακών Κέντρων Καινοτομίας (Digital Innovation Hubs), για τη δημιουργία νέων οικοσυστημάτων καινοτομίας και την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας.
• Εξασφάλιση της ανοικτής διάθεσης και μέγιστης αξιοποίησης δημόσιων δεδομένων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, επιχειρηματικών μοντέλων και αγορών.

Σύγχρονη ψηφιοποιημένη βιομηχανική παραγωγή
Όπως η βιομηχανική επανάσταση επηρεάζει την παραγωγική διαδικασία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι πλέον υπεύθυνος για την αλλαγή της παραγωγής με τους όρους που την ξέραμε μέχρι σήμερα. Οι βιομηχανίες μετακινούν την παραγωγική διαδικασία λοιπόν σε έναν ψηφιακό κόσμο, ο οποίος δεν θυμίζει σε καμία περίπτωση του Henry Ford, όταν εισήγαγε την έννοια της μαζικής παραγωγής. Τώρα, οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να μεταβούν από τη μαζική στην προσαρμοσμένη παραγωγή και αυτό συμβαίνει με ταχύ ρυθμό.

IoT και Industry 4.0
Στο επίκεντρο του βιομηχανικού μετασχηματισμού βρίσκεται το IoT, που συγκέντρωσε περισσότερα από 178 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018 και αποδεικνύεται χρήσιμο πλεονέκτημα για την απόκτηση ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων στις επιχειρήσεις. Η μεταποιητική βιομηχανία πρωτοστατεί στο IoT λόγω των επαναστατικών τρόπων που αυτή η συνδεδεμένη τεχνολογία προσφέρει, βελτιώνοντας και απλοποιώντας διάφορες βιομηχανικές διαδικασίες. Για παράδειγμα, το IoT μπορεί να παρέχει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο και να ειδοποιεί τις επιχειρήσεις για ελαττώματα ή κατεστραμμένα προϊόντα. Αυτές οι απλές αλλά κρίσιμες εφαρμογές του IoT μειώνουν το κόστος, αλλά και τα βιομηχανικά απόβλητα. Η περαιτέρω ενσωμάτωση του IoT, αντιπροσωπεύει το όραμα του διασυνδεδεμένου εργοστασίου, όπου ο εξοπλισμός είναι συνδεδεμένος και είναι επίσης «έξυπνος» και ικανός να λαμβάνει τις δικές του αποφάσεις.
Φυσικά, δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις που δεν χρειάστηκε να περιμένουν τις όποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση και την υποστήριξη της διαδικασίας του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Εδώ και λίγα χρόνια, τα στελέχη των επιχειρήσεων που προετοιμάζουν το έδαφος για να καρπωθούν τα οφέλη της εφαρμογής των νέων τεχνολογιών, έχουν ήδη δρομολογήσει τα πρώτα τους βήματα για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των δικών τους επιχειρήσεων και ειδικότερα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους.
Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα, τα βήματα αυτά έχουν ήδη υλοποιηθεί, με τα αποτελέσματα να είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά, καθώς έχουν οδηγήσει σε εξοικονόμηση σημαντικών πόρων και σε ενίσχυση των παραγωγικών δυνατοτήτων. Ο Αλέξανδρος Ασημακόπουλος, Διευθυντής Παραγωγής της Παπαστράτος αναφέρει ότι: «Είδαμε, ουσιαστικά τα πάντα από την αρχή. Σχεδιάσαμε νέες λύσεις. Η εταιρεία προχώρησε σε επένδυση 300 εκατ. ευρώ για τη μετατροπή των εγκαταστάσεών μας στον Ασπρόπυργο σε μονάδα αποκλειστικής παραγωγής θερμαινόμενων ράβδων καπνού για το IQOS.

Σηματοδότησε έτσι μια καινούργια εποχή για όλο το φάσμα δραστηριοτήτων μας, με την ταυτόχρονη εισαγωγή νέων καινοτόμων ψηφιακών εργαλείων, νέων συστημάτων και νέων μεθόδων Επιχειρησιακής Αριστείας, με βασικό σκοπό τη δημιουργία κουλτούρας μηδενικών απωλειών (απόδοσης, ενέργειας, ποιότητας, ασφάλειας) σε κάθε τμήμα και σε κάθε εργαζόμενο». Είναι δεδομένο ότι η διαδικασία ψηφιοποίησης των διεργασιών μιας επιχείρησης πρέπει να συμβαδίζει με τις επιταγές της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Ασημακόπουλος επισημαίνει ότι «ξεκινώντας πριν από 4 χρόνια το ταξίδι μεταμόρφωσής μας από καπνοβιομηχανία σε εταιρεία τεχνολογίας, με φάρο την επιστήμη, που μας βοήθησε να προσφέρουμε τεχνολογικά εξελιγμένες, καλύτερες εναλλακτικές του τσιγάρου, και όραμα ένα μέλλον απαλλαγμένο από το καπνό του τσιγάρου, προχωρήσαμε σε έναν πολυεπίπεδο ριζικό μετασχηματισμό, εξερευνώντας και αξιοποιώντας τις τεράστιες προοπτικές που ανοίγει ο ψηφιακός κόσμος».

Η τάση της μαζικής προσαρμογής επιτρέπει πλέον στις βιομηχανίες να αντιδρούν αποτελεσματικότερα στην προσαρμοσμένη ζήτηση των καταναλωτών. Οι πελάτες αναμένουν ότι τα προϊόντα που χρησιμοποιούν είναι προσαρμοσμένα και άρα εύκολα στην αλληλεπίδραση. Από εκεί και πέρα, η απήχηση και η συνδεσιμότητα είναι τα συστατικά που δίνουν τις βιομηχανίες το κίνητρο να καινοτομούν γρηγορότερα και να δημιουργούν προϊόντα με δυνατότητα παροχής, ακόμη και λογισμικού. Ο Άγγελος Παπαδόπουλος, Group Health, Safety and Maintenance Manager στην Kleemann, έχει αναφέρει ότι: «Η KLEEMANN εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, συνδυάζοντας την επιχειρησιακή ευελιξία και τις νέες τεχνολογίες, προσαρμοζόμενη στις αλλαγές της αγοράς και στις ανάγκες των πελατών. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι απλά ένα τεχνικό ζήτημα, αλλά μια πολιτισμική αλλαγή με γνώμονα την καινοτομία». Οι δυνατότητες IoT και Industry 4.0 αλλάζουν, τον τρόπο με τον οποίο παρέχεται η υπηρεσία μετά την πώληση, προσφέροντας άμεση και συνεπή διαδικτυακή υποστήριξη.

Τεχνική Νοημοσύνη και Μηχανική εκμάθηση
Η ικανότητα μιας μηχανής να μάθει και να υιοθετήσει την έξυπνη ανθρώπινη συμπεριφορά δεν είναι μια νέα πρόοδος. Έχει περάσει μια δεκαετία από τότε που ο υπερυπολογιστής της IBM νίκησε το μεγαλύτερο παίκτη σκακιού στον κόσμο, αλλάζοντας για πάντα τη σχέση μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Σήμερα, αυτοί οι προηγμένοι αλγόριθμοι μεταμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο η μεταποιητική βιομηχανία συλλέγει πληροφορίες, αλληλοεπιδρά με το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και προβλέπει την συμπεριφορά των καταναλωτών. Με τη συλλογή δεδομένων από τις μηχανές δεδομένων, είναι πιο εύκολο από ποτέ να χρησιμοποιήσουμε αλγόριθμους για να εκτελέσουμε γρήγορα την πορεία βιομηχανικών εφαρμογών μεταξύ πολλαπλών επιλογών – κάτι που θα ήταν πολύ αναποτελεσματικό χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας.
Οι σημερινές μηχανές μας έχουν αποδείξει ότι η ποιότητα δεν θυσιάζεται για την αποδοτικότητα, καθώς τα μηχανήματα μπορούν να προσδιορίσουν και να προβλέψουν προσεκτικά ποιοι παράγοντες θα επηρεάσουν την ταχύτητα ή την ποιότητα της γραμμής παραγωγής. Μερικά παραδείγματα μηχανικής μάθησης μπορεί να περιλαμβάνουν την υποβολή της καλύτερης πορείας δράσης για τους υπαλλήλους, την πρόβλεψη των χρόνων αναμονής, των χρόνων αποστολής ή των μοντέλων συμπεριφοράς για την πρόληψη των κινδύνων. Ο Αντώνης Κύρκος, Group Transformation and Strategic Planning Director του Τιτάνα, στην ομιλία του στο Διαδικτυακό Εργαστήριο με τίτλο «H Τεχνητή Νοημοσύνη στις Επιχειρήσεις» που διοργάνωσε ο ΣΕΒ, τόνισε ότι: «μέσα στην επόμενη πενταετία φιλοδοξούμε να εξελίξουμε τα εργοστάσιά μας ώστε να έχουν πλήρη συνδεσιμότητα με αισθητήρες που συλλέγουν πλειάδα δεδομένων και χρησιμοποιούν αλγορίθμους βελτιστοποίησης με βάση την Τεχνητή Νοημοσύνη».

Επιπλέον, τα δεδομένα που παράγονται από μηχανήματα παρέχουν πληροφορίες για όλους τους τομείς της διαδικασίας παραγωγής κυρίως όταν ενσωματώνονται σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού. Σύμφωνα με τον Φωκίωνα Τασούλα, Group Innovation and Technology Director του Τιτάνα, οι εφαρμογές μηχανικής μάθησης, που χρησιμοποιούνται σε 5 από τα 14 εργοστάσια, και μέσα στο επόμενο διάστημα θα εφαρμοστούν και στα υπόλοιπα, έχουν συμβάλει σημαντικά και στη συντήρηση των μηχανημάτων καθώς όπως είπε: «Έχουμε τη δυνατότητα να προβλέπουμε τι θα συμβεί στο μέλλον, χωρίς να σταματήσουμε ξαφνικά την παραγωγή για να διορθώνουμε το πρόβλημα που θα προκύψει».
Τα έξυπνα εργοστάσια με ενσωματωμένα συστήματα πληροφορικής παρέχουν συγκριτικά δεδομένα και στις δύο πλευρές της αλυσίδας εφοδιασμού πιο εύκολα, αυξάνοντας την παραγωγική τους ικανότητα κατά 20 τοις εκατό.

Σύμφωνα με τον κ. Ασημακόπουλο στην Παπαστράτος «επενδύσαμε και συνεχίζουμε να επενδύουμε σε τεχνολογία αιχμής. Εισαγάγαμε και συνεχίζουμε να εισάγουμε ή να διευρύνουμε την εφαρμογή ακόμη πιο καινοτόμων ψηφιακών εργαλείων στη λειτουργία μας όπως -μεταξύ άλλων- η Τεχνητή Νοημοσύνη και η μεταφορά του συστήματος παρακολούθησης των μετρητών και του αυτομάτου ελέγχου των μηχανών στο υπολογιστικό νέφος (cloud computing). Γιατί για εμάς, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι απλώς κάτι που ‘αναγκαστήκαμε’ να κάνουμε προκειμένου να ανταποκριθούμε στις παραγωγικές ανάγκες των νέων καινοτόμων προϊόντων που παράγουμε, ούτε κάτι στατικό με αρχή, μέση, και τέλος. Είναι μια αέναη διαδικασία που μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να βελτιωνόμαστε (σε επίπεδο λειτουργίας, αποτελεσμάτων, κουλτούρας, περιβαλλοντικού αποτυπώματος) κάθε μέρα που περνά».
Η ποιότητα δεν θυσιάζεται πλέον για την αποδοτικότητα, καθώς οι αλγόριθμοι της μηχανικής μάθησης καθορίζουν ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ποιότητα της υπηρεσίας και της παραγωγής. Οι αισθητήρες έχουν αντικαταστήσει τα ανθρώπινα χέρια, με αποτέλεσμα τη λιγότερη σπατάλη χρόνου και υλικών, καθώς και τη βέλτιστη ακρίβεια και ροή εργασίας. Τα οφέλη της ψηφιοποίησης της βιομηχανίας αφορούν στο χαμηλότερο κόστος παραγωγής, στις ταχύτερες επισκευές και στην αποτελεσματικότερη ικανοποίηση της ζήτησης των πελατών.

Data and Analytics
Προβλέπεται ότι έως το 2022, θα υπάρχει 50 φορές περισσότερο ψηφιακό περιεχόμενο σε σύγκριση με αυτό που υπάρχει σήμερα. Η μεγάλη ανάλυση δεδομένων γίνεται όλο και πιο δύσκολη και χρονοβόρα καθώς η ψηφιοποιημένη βιομηχανία αγωνίζεται να διαχειριστεί, να ενημερώσει και να αναλύσει τις πληροφορίες προϊόντων και καταναλωτών. Ο κ. Παπαδόπουλος της Kleemann, τονίζει ότι: «Στην Kleemann δίνεται επίσης, μεγάλη έμφαση και στις mobile τεχνολογίες, όπου έχουμε αναπτύξει ειδικές εφαρμογές που χρησιμοποιούν οι πελάτες για τον έλεγχο των ανελκυστήρων. Μέσω ειδικών αισθητήρων των κινητών συσκευών, οι χρήστες μπορούν να μετρήσουν τα ποσοτικά δεδομένα της ποιότητας οδήγησης ενός ανελκυστήρα, όπως για παράδειγμα την επιτάχυνση, την ταχύτητα, την απότομη κίνηση, την απόσταση και το θόρυβο. Τα εργαλεία αυτά αυξάνουν το δείκτη εξυπηρέτησης και διαδραστικότητας της εταιρείας με τους πελάτες».
Ως εκ τούτου, πολλές επιχειρήσεις επιλέγουν να μεταφέρουν περιεχόμενο στο cloud, καθώς και να φιλοξενούν επιτόπου μια συνδυασμένη προσέγγιση για τις ανάγκες της αποθήκευσης, διαχείρισης και συντήρησης τους.

Ο κ. Παπαδόπουλος σημειώνει επίσης ότι: « στην KLEEMANN μέσω του COMPOSITION, που ενσωματώνει νέες τεχνολογίες (IoT, Big Data Analytics and Decision Support Systems-DSS) στις διαδικασίες συντήρησης, οι οποίες βασίζονται στη χρήση συστημάτων μέτρησης και ελέγχου (δονήσεων, θερμοκρασίας και κατανάλωσης ενέργειας), επιτρέπεται η ουσιαστική διάγνωση της κατάστασης του εξοπλισμού σε πραγματικό χρόνο (real-time) και ενώ αυτός βρίσκεται σε λειτουργία, με σκοπό να ανιχνεύονται οι πιθανές αιτίες μελλοντικών βλαβών. Οι παραπάνω διαδικασίες έχουν τη δυνατότητα να προβλέπουν τη βλάβη πριν αυτή συμβεί. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα είναι: η μείωση του κόστους συντήρησης (20%), η μέγιστη αξιοποίηση του εξοπλισμού, η αύξηση του παραγωγικού χρόνου (5%), η αύξηση της διαθεσιμότητας και του χρόνου ζωής των μηχανημάτων (5%), μείωση της χρήσης των ανταλλακτικών (30%), η μείωση των καθυστερήσεων στην παραγωγική διαδικασία (10%), η μείωση της χρήσης πρώτων υλών και υλικών (10%) και η μείωση του παραγόμενου scrap (30%)».
Αδιαμφισβήτητα, μέχρι πρότινος οι πληροφορίες και τα δεδομένα σχετικά με διαδικασίες όπως η προμήθεια, η παράδοση, η υποστήριξη των πελατών ήταν δύσκολο να βρεθούν ή δυσλειτουργούσαν στην καθημερινή εργασία. Στην ψηφιακή εποχή, λοιπόν αυτά τα δεδομένα είναι απλοποιημένα και φιλικά προς συνεργασία, αυξάνοντας την προσβασιμότητα για όλους τους ενδιαφερόμενους. Επειδή οι ομάδες παραγωγής και οι καταναλωτές έχουν εξοικειωθεί με την αμεσότητα και τη διαισθητικότητα του IoT, περιμένουν τώρα οι ίδιοι από τις διαδικασίες και τα προϊόντα τους, να αποκτήσουν ταχύτερη καινοτομία και ένα συγκριτικό πλεονέκτημα ανταγωνιστικότητας. Για να συμβαδίσει με αυτές τις προσδοκίες, ο ψηφιακός μετασχηματισμός αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις διαχειρίζονται και μοιράζονται τις πληροφορίες των προϊόντων σε ολόκληρη την επιχείρηση, αυξάνοντας την παραγωγή και τη διαφάνεια και μειώνοντας το κόστος και τον χρόνο λειτουργίας τους.

Τα βήματα προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό
Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, ο ψηφιακός μετασχηματισμός μιας επιχείρησης, προϋποθέτει συγκεκριμένες ενέργειες και βήματα, τα οποία θα πρέπει να ακολουθηθούν προσεκτικά.
1. Το πρώτο στάδιο αφορά στον εντοπισμό των σημείων, στα οποία θα πρέπει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες ψηφιακού εκσυγχρονισμού κάθε επιχείρησης. «Θα πρέπει να κοιτάξετε αυτό που κάνουν οι ανταγωνιστές σας και να αναρωτηθείτε αν χάνετε έσοδα επειδή έχει καθυστερήσει η ψηφιοποίηση της εταιρείας σας», αναφέρει χαρακτηριστικά σε σχετικό αφιέρωμα για την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων, το πρακτορείο οικονομικών ειδήσεων Bloomberg.
Ως εκ τούτου απαιτείται μια συγκεκριμένη στρατηγική ώστε να εντοπιστούν οι διεργασίες, π.χ. η αρχειοθέτηση, οι παραγγελίες κ.λπ., όπου θα πρέπει να επικεντρωθούν οι ενέργειες εκσυγχρονισμού.
2. Το δεύτερο βήμα, αφορά στους πελάτες, τους συνεργάτες, αλλά και το προσωπικό μιας επιχείρησης. Η «εκπαίδευση» όλων των εμπλεκόμενων είναι πολύ σημαντική, διότι η ψηφιοποίηση, αν και διευκολύνει αρκετές από τις ανάγκες μιας επιχείρησης απαιτεί νέες δεξιότητες. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Τασούλας «για την επίτευξη των projects ψηφιοποίησης του ομίλου, σε συνεργασία με το ReGeneration, τρέχει -για δεύτερη φορά- ένα εντατικό πρόγραμμα εκπαίδευσης βασικών και πιο προχωρημένων αρχών Data Science, σε συνδυασμό και σύνδεση με απαραίτητες γνώσεις Επιχειρηματικής Ευφυΐας (Business Intelligence). Μέσα από θεματικές όπως η εισαγωγή στη μηχανική μάθηση (machine learning) και στην Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence), οι συμμετέχοντες έρχονται σε επαφή με έννοιες στον τομέα της διαχείρισης, της ανάλυσης και ης αξιοποίησης των δεδομένων για την απόκτηση γνώσης».
3. Το τρίτο και σημαντικότερο βήμα έχει να κάνει με την επιλογή των κατάλληλων λύσεων, αυτών που ταιριάζουν σε κάθε επιχείρηση. «Αυτό είναι το πλέον κρίσιμο σημείο για να μεγιστοποιήσετε τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού. Όμως, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι μια καλή έρευνα αγοράς πάνω στις λύσεις που υπάρχουν για την διαδικασία που θέλετε να ψηφιοποιήσετε», σημειώνει χαρακτηριστικά το Bloomberg.
Τα τελευταία χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καθιερώσει τον Δείκτη DESI (Digitizing Strategy European Industries), ο οποίος λαμβάνει υπόψη του τις ψηφιακές επιδόσεις κάθε χώρας μέλους. Μεταξύ των 27 χωρών μελών της ΕΕ, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θεση. Στα επόμενα χρόνια, μέσα από τον αποτελεσματικό στρατηγικό σχεδιασμό και την πειθαρχημένη υλοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού, η Ελλάδα επιχειρεί να ενισχύσει τη διεθνή ψηφιακή ταυτότητα και την ανταγωνιστικότητά της.

Πλεονεκτήματα
Ως επένδυση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός μιας επιχείρησης, σε οποιονδήποτε κλάδο κι αν δραστηριοποιείται αποτελεί ένα σχετικά άγνωστο πεδίο, όσον αφορά την πραγματική ποσοτική της απόσβεση αλλά και απόδοση. Γι αυτό, σύμφωνα με κορυφαία στελέχη επιχειρήσεων που έχουν υλοποιήσει δράσεις εκσυγχρονισμού και ψηφιοποίησης, απαιτείται μακροχρόνια δέσμευση, επιμονή και προσήλωση στην εξέλιξη και την ψηφιακή αλλαγή.

Αυτό εξηγεί με απόλυτα κρυστάλλινο τρόπο και ο Πάνος Λώλος, Γενικός Διευθυντής της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΩΡ, μία εταιρεία που αν και έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του 1930, έχει επιτύχει σημαντικά βήματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό της. «Οι επενδύσεις έχουν ως αφετηρίες αφενός τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης και αφετέρου την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της. Οι βιομηχανίες επενδύουν σε μακροπρόθεσμη βάση κάνοντας λελογισμένη χρήση των πόρων που διαθέτουν, δεδομένου ότι συνήθως είναι επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίων. Οι επενδύσεις για τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό δεν είναι παρά μέρος του ευρύτερου επενδυτικού τους προσανατολισμού με σκοπό τη διατήρηση της βιωσιμότητας τους και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, ιδιαίτερα εντός ενός διεθνοποιημένου περιβάλλοντος».
Αναντίρρητα, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βελτιώσουν τις βιομηχανικές εργασίες. Η επιχείρηση μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο και χρήματα, ενώ χρησιμοποιεί αποτελεσματικότερα τον χρόνο των εργαζομένων, αυτοματοποιώντας τις διαδικασίες, εντοπίζοντας αδυναμίες και σημεία συμφόρησης στην αλυσίδα παραγωγής και δοκιμάζοντας νέες ιδέες πριν τις εφαρμόσει στην παραγωγική διαδικασία.

Σύμφωνα με τον κ. Λώλο, μάλιστα «ο ψηφιακός μετασχηματισμός μιας βιομηχανικής επιχείρησης δύναται να υποστηρίξει και τις δυο συνήθεις στρατηγικές της, δηλαδή αυτή της ηγεσίας κόστους και της διαφοροποιήσεως. Στην πρώτη περίπτωση διασφαλίζει μακροπρόθεσμα το συγκριτικό πλεονέκτημα του κόστους, ανεξαρτήτως της πορείας των υπολοίπων παραγόντων (κόστος εργασίας, ενέργεια κ.α.), ενώ στη δεύτερη περίπτωση δίνει την δυνατότητα να διευρυνθεί το εύρος των παραγόμενων προϊόντων, να γίνουν ποιοτικότερα ή να έχουν νέα και ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά. Το μείζον ερώτημα που τίθεται γύρω από τις επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού δεν είναι ο χρόνος αποσβέσεως, αλλά η βούληση μιας βιομηχανίας και η ικανότητα να υποστηριχθεί η στρατηγική απόφαση να εξελιχθεί ψηφιακά ως όλον και ως αποτέλεσμα της αποφάσεως της να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της μέσω της ανταγωνιστικότητας της».

Σίγουρα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός κάνει τους οργανισμούς πιο ευέλικτους, μέσα από την υιοθέτηση στρατηγικών συνεχούς βελτίωσης. Αυτό επιτρέπει ταχύτερη καινοτομία και προσαρμογή, θέτοντας παράλληλα ισχυρά ερείσματα για συνεχή βελτίωση. Αντίστοιχα, ο Διευθυντής Παραγωγής της Παπαστράτος, ο Αλέξανδρος Ασημακόπουλος, δίνει έμφαση από την πλευρά του την σημασία της διάρκειας στον χρόνο και την ποιότητα των επενδύσεων, «έχοντας ως δεδομένο ότι η βιομηχανία έχει στο DNA της την καινοτομία και ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι -κατά γενική ομολογία- προαπαιτούμενο για να ανταποκριθεί μια επιχείρηση στις απαιτήσεις των καιρών και να παραμείνει ανταγωνιστική, o σχεδιασμός οφείλει να είναι μακροπρόθεσμος». Σημειώνει ότι είναι κρίσιμο «να μην είναι αυτοσκοπός η βραχυπρόθεσμη απόσβεση μιας επένδυσης, αλλά να δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στο κοινωνικό αποτύπωμα που μπορεί αυτή να έχει.

Στην Παπαστράτος συγκεκριμένα, έχουμε ως αρχή κάθε μας ενέργεια, κάθε μας δράση να προωθεί́ ένα βιώσιμο, ένα καλύτερο μέλλον για τους εργαζόμενους, τους συνεργάτες μας και την κοινωνία. Με δύο λόγια, ο δικός μας βαθύς μετασχηματισμός να παράγει και να διαχέει οφέλη για όσο το δυνατόν περισσότερους. Συμπληρωματικά σε αυτά είναι και τα άμεσα αποτελέσματα σε επίπεδο παραγωγής, απόδοσης, τα οποία έχουν βελτιωθεί σημαντικά από την έναρξη του μετασχηματισμού μας».

Σε αυτήν την διαδικασία όμως, κάθε επιχείρηση που είναι εμπράκτως προσηλωμένη στην τεχνολογική της εξέλιξη, είναι δεδομένο ότι μπορεί να καρπωθεί ποικίλα «ψηφιακά οφέλη». Ως επί το πλείστων, οι τάσεις ψηφιακού μετασχηματισμού στη βιομηχανία στοχεύουν στην προσαρμογή, στην αποτελεσματικότητα και στην ευελιξία σε όλο το φάσμα των βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Αυτός είναι ο λόγος που μολονότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι αναπόφευκτος, εντούτοις δεν θα πρέπει να θεωρείται ως λύση για έναν μόνο τομέα της παραγωγής. Αντ ‘αυτού, θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και ως εκ τούτου να θεωρείται μια συνεχής διαδικασία για να παραμείνει η επιχείρηση στην κορυφή της αγοράς. Ο κ. Ασημακόπουλος εύστοχα καταλήγει ότι: «για εμάς, τέσσερα χρόνια μετά από την έναρξη της μεταμόρφωσής μας, είναι σαφές ότι ο δρόμος για την περαιτέρω βελτίωση της λειτουργίας του εργοστασίου, αλλά και του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, περνάει μέσα από την συνεχιζόμενη επένδυση στην αιχμή της τεχνολογίας. Με τη βιωσιμότητα να προκύπτει ως φυσική συνέχεια και ως οργανικό αποτέλεσμα της συνεχούς εκμάθησης και της συνεχούς βελτίωσης, που τα νέα ψηφιακά εργαλεία μας επιτρέπουν να πραγματοποιήσουμε».

Επίλογος
Συμπερασματικά, ο ψηφιακός μετασχηματισμός επαναπροσδιορίζει τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων. Από την καλύτερη συλλογή δεδομένων έως τη βελτιωμένη εμπειρία των πελατών, οι επιχειρήσεις βλέπουν τόσο την εξοικονόμηση κόστους, όσο και την αυξημένη κερδοφορία. Άλλα οφέλη που δεν είναι τόσο προφανή είναι η δημιουργική ελευθερία και το δυναμικό για καινοτομία, που επέρχεται από τις δυνατότητες που προσφέρει το νέο περιβάλλον, όπου νέα πιθανά σενάρια μπορούν να χαρτογραφηθούν πιο εύκολα για εξέταση. Στο τέλος, οι βιομηχανίες που επενδύουν στη δημιουργία ενός ψηφιακού κόσμου που αναπαράγει τον φυσικό τους κόσμο, θα αποκομίσουν πολλά οφέλη που θα μεταφραστούν σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Σε αυτό το πλαίσιο, το βέβαιο είναι ότι, για μία ακόμη φορά, οι ηγέτιδες ελληνικές εταιρίες θα πρέπει να οργανώσουν τη δική τους ψηφιακή στρατηγική, όποιες κι αν είναι οι επιδόσεις των κυβερνητικών προσπαθειών. Και όπως μας έχουν αποδείξει, οι επιχειρήσεις της χώρας μας, μπορούν με δικές τους πρωτοβουλίες να τα καταφέρουν, για μία ακόμη φορά. Οι βιομηχανίες του σήμερα καλούνται να επιλέξουν «σε ποια πλευρά της ιστορίας θέλουν να είναι».

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Διευθυντής Παραγωγής της Παπαστράτος
«Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι απλώς κάτι που αναγκαστήκαμε να κάνουμε, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις παραγωγικές ανάγκες των νέων καινοτόμων προϊόντων που παράγουμε, αλλά μια αέναη διαδικασία που μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να βελτιωνόμαστε»

ΠΑΝΟΣ ΛΩΛΟΣ
Γενικός Διευθυντής της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΩΡ
«Το μείζον ερώτημα που τίθεται γύρω από τις επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού δεν είναι ο χρόνος αποσβέσεως, αλλά η βούληση μιας βιομηχανίας και η ικανότητα να υποστηριχθεί η στρατηγική απόφαση να εξελιχθεί ψηφιακά ως όλον»