συνέντευξη στον ΗΛΙΑ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟ

Πώς αποτυπώνεται η αειφορία στην κοσμοθεωρία της ΑΒΒ;

Κ.Ρ.: Στον Τομέα Συστημάτων Κίνησης και Ρομποτικής της ΑΒΒ λέμε πως «διατηρούμε τον κόσμο σε κίνηση, εξοικονομώντας ενέργεια καθημερινά», και όχι τυχαία. Η ΑΒΒ ως πρωτοπόρος στην αειφόρο ανάπτυξη έχει θέσει τη διαχείριση ενέργειας και την ανάπτυξη σχετικής τεχνολογίας ως προτεραιότητα, με σκοπό τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος στους τομείς της βιομηχανίας, των μεταφορών και των υποδομών, που οι πελάτες μας δραστηριοποιούνται. Και αυτό δεν είναι μόνο ένα όραμα. Οι τελευταίες παγκόσμιες δυσάρεστες εξελίξεις λόγω της πανδημίας και ο σημαντικός περιορισμός της κατανάλωσης ενέργειας που αυτή επέφερε, απέδειξαν περίτρανα ότι η θετική απόκριση του περιβάλλοντος σε μεγάλες μειώσεις ρύπων είναι εντυπωσιακά άμεση. Αυτό ενισχύει την ανάγκη υιοθέτησης δραστικών λύσεων και συμπεριφορών ενεργειακά αποδοτικών. Ένα μεγάλο μέρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας της ABB αφορά τη δημιουργία προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής αποδοτικότητας, η χρήση των οποίων μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αποτροπή των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εφαρμόζοντας τεχνολογίες έξυπνης κίνησης, οι ρυθμιστές στροφών και οι κινητήρες μας θα μπορούσαν έως το 2030 να εξοικονομήσουν τόση ηλεκτρική ενέργεια όση καταναλώνει ετησίως η Ινδία!

Ποιες είναι οι νέες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η βιομηχανία αναφορικά με την ενεργειακή απόδοση;

Ν.Γ.: Η κυρίαρχη τάση είναι η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση (digitalization). H εξοικονόμηση ενέργειας έχει αναδειχθεί σε μείζονα πολιτική προτεραιότητα παγκοσμίως τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και για την μείωση του κόστους παραγωγής στην υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας. Τα περιθώρια βελτίωσης των τρεχουσών διαδικασιών παραγωγής στην Ελληνική Βιομηχανία είναι μεγάλα. Σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί ο συνολικός σχεδιασμός μηχανολογικού εξοπλισμού των βιομηχανικών μονάδων για την επίτευξη μεγάλης εξοικονόμησης ενέργειας.

Η ABB πώς τοποθετείται στα ζητήματα ενέργειας/ ενεργειακής απόδοσης;

Δ.Μ.: Η πρόκληση της ενεργειακής απόδοσης μας αφορά όλους, τόσο ως καταναλωτές όσο και ως μέλη της παγκόσμιας κοινωνίας. Η κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτελούν μια σοβαρή απειλή για όλα τα έθνη που αναδεικνύει την ανάγκη να πάρουμε δραστικές αποφάσεις για να εξασφαλίσουμε μια υψηλή ποιότητα ζωής. Στην ABB στόχος μας είναι να συνεισφέρουμε στην δημιουργία μιας κουλτούρας ευαισθητοποιημένης ως προς τα περιβαλλοντικά θέματα σχεδιάζοντας και υλοποιώντας λύσεις και εξοπλισμό για ένα βιώσιμο μέλλον. Εργαζόμαστε με συνέπεια στον στόχο, αναπτύσσοντας συνεχώς τεχνολογίες και εργαλεία που εξασφαλίζουν υψηλή ενεργειακή απόδοση. Παράλληλα συμμετέχουμε ενεργά σε ανάλογες πρωτοβουλίες και οργανώνουμε δράσεις που στόχο έχουν να επικοινωνήσουμε το μήνυμα της ενεργειακής απόδοσης σε όλο μας το οικοσύστημα και να μοιραστούμε τη τεχνογνωσία μας. Θέλουμε η ABB να είναι παράδειγμα για την στάση τόσο της ίδιας της εταιρίας όσο και των ανθρώπων της απέναντι σε σοβαρά ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον και το μέλλον.

Πώς μπορεί να πειστεί ο εγχώριος βιομηχανικός κόστος στο να προβεί σε σταδιακή αντικατάσταση του ενεργοβόρου εξοπλισμού του και σε πόσα χρόνια περίπου θα έχει ROI μια τέτοια επένδυση;

Ν.Γ.: Συχνά ως αποτρεπτικός παράγοντας αντικατάστασης, θεωρείται το κόστος της αρχικής επένδυσης. Όμως, στο συνολικό κόστος του κύκλου ζωής ενός ηλεκτροκινητήρα η προμήθεια αντιστοιχεί μόλις στο 5%, ενώ το κόστος της καταναλισκόμενης ενέργειας στο 92%. Η υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα μπορεί να αποσβέσει το κόστος της αρχικής επένδυσης σε 1-3 χρόνια, και αναλόγως της ισχύος και του χρόνου λειτουργίας , ακόμη και σε μήνες. Ένας κινητήρας θα καταναλώσει το κόστος αγοράς του κατά τον πρώτο μήνα συνεχούς λειτουργίας του ενώ καθοριστικός παράγοντας για την αγορά του πρέπει να είναι ο βαθμός απόδοσής του και όχι η χαμηλότερη τιμή. Η ΑΒΒ στρέφεται στην τεχνολογία κινητήρων μαγνητικής αντίστασης (SynRM) για τις νέες γενιές κινητήρων υψηλής απόδοσης ΙΕ5 με υψηλή πυκνότητα ισχύος. Οι ηλεκτροκινητήρες αυτοί, προσφέρουν εξαιρετικά υψηλή απόδοση, εξασφαλίζοντας 50% λιγότερες απώλειες από τους κινητήρες IE2, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στον περιορισμό των εκπομπών CO2.

Ν.Μ. Σε φορτία όπως οι αντλίες και οι ανεμιστήρες είναι εντυπωσιακό πως ακόμα και σήμερα χρησιμοποιούνται «παραδοσιακές» μέθοδοι ελέγχου της ροής, όπως αυτή του στραγγαλισμού τής εξόδου ή του ελέγχου on-off. Ειδικά η μέθοδος του στραγγαλισμού τής εξόδου παραμένει ιδιαίτερα διαδεδομένη αν και αποτελεί το ενεργειακό ισοδύναμο ενός αυτοκινήτου που τρέχει στην εθνική οδό με τη μέγιστη ταχύτητά του και ο οδηγός του, προκειμένου να τη μειώσει αντί να αφήσει το γκάζι, το κρατάει πατημένο ενώ ταυτόχρονα πατάει το φρένο. Σε συστήματα ανεμιστήρων και αντλιών η αλλαγή και μόνο της μεθόδου ελέγχου με ρυθμιστή στροφών οδηγεί στο διπλασιασμό του βαθμού απόδοσης του συστήματος. Ας θεωρήσουμε για παράδειγμα μια αντλία ονομαστικής ισχύος 55kW που λειτουργεί 300 ημέρες το χρόνο και κάθε ημέρα πρέπει να παρέχει το 100% της ροής για 1 ώρα και το 80% της ροής για 19 ώρες. Αν για τον έλεγχο της ροής χρησιμοποιήσουμε έναν ρυθμιστή στροφών αντί της μεθόδου τού στραγγαλισμού της εξόδου, θα επιτύχουμε μια ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας περίπου 120.000kWh, άρα και μια ετήσια εξοικονόμηση δαπάνης που ξεπερνά τα 10.000 ευρώ. Με βάση τα παραπάνω η απόσβεση της επένδυσης για την εγκατάσταση του ρυθμιστή στροφών χρειάζεται μόλις μισό έτος, γεγονός που αποδεικνύει τα περιθώρια εξοικονόμησης σε ενεργοβόρες εφαρμογές που λειτουργούν δίπλα μας και ο καθένας μας τις συναντά στην καθημερινότητά του. Είναι επίσης εντυπωσιακό πως στο παραπάνω παράδειγμα η μείωση εκπομπών CO2 ξεπερνά τους 60 τόνους ετησίως.

Πάνω σε ποια κατεύθυνση κινούνται πλέον οι κανονισμοί της ΕΕ αναφορικά με το energy efficiency; Που «σκοντάφτουν» συνήθως οι εγχώριες επιχειρήσεις κατά την εφαρμογή τους;

Ν.Μ.: Η ΕΕ αναγνωρίζοντας την ανάγκη για αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας θεσπίζει συνεχώς νέες, πιο απαιτητικές, νομοθεσίες και σχετικούς κανονισμούς. Σε αυτούς εντάσσονται και τα Minimum Energy Performance Standards (MEPS) δηλαδή οι κανονισμοί που θέτουν υποχρεωτικά ελάχιστα όρια για το βαθμό απόδοσης διαφόρων μηχανημάτων, μεταξύ των οποίων και ηλεκτροκινητήρων, αλλά και ρυθμιστών στροφών. Είναι επιτακτική ανάγκη η Ελλάδα να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις των MEPs ώστε να επιτευχθούν οι απαραίτητοι στόχοι.Η AΒΒ κατανοώντας απόλυτα αυτή την ανάγκη, έχει ήδη εξασφαλίσει ότι τα συστήματα κινησής της είναι συμβατά με τους νέους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που έχουν ορίζοντα εφαρμογής τα μέσα του 2021. Ωστόσο μέχρι σήμερα κανένας κανονισμός δεν αφορά την ήδη εγκατεστημένη βάση και δεν έχει αναδρομική ισχύ. Είναι σημαντικό για τις εγχώριες επιχειρήσεις να κατανοήσουν πως δεν αρκεί μόνο η συμμόρφωση με τους κανονισμούς αλλά η υιοθέτηση συστημάτων υψηλής ενεργειακής αποδοσης με στόχο το ουσιαστικό ενεργειακό και περιβαλλοντικό όφελος. Ένα επιπλέον ζήτημα που προκύπτει για την εγχώρια βιομηχανία, έχει να κάνει με το ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν λανθασμένη εικόνα σχετικά με τον υπολογισμό των εξοικονομήσεων σε ενέργεια και χρήματα και των σχετικών αποσβέσεων. Πιστεύουν δηλαδή, ότι οι υπολογισμοί αυτοί είναι ιδιαίτερα πολύπλοκοι με ασαφή αποτελέσματα. Η ΑΒΒ διαθέτει απλά, φιλικά στη χρήση, δωρεάν, υπολογιστικά προγράμματα όπως το Εnergy Save Calculator (https://new.abb.com/drives/el/energy-efficiency/energysave-calculator) για τους ρυθμιστές στροφών και το ΑΒΒ Optimizer (https://new.abb.com/motors-generators/el/energy-efficiency/optimizer) για τους ηλεκτροκινητήρες, που κυριολεκτικά καθοδηγούν βήμα-βήμα ακόμα και κάποιον μη ειδικό, τόσο στη σωστή επιλογή του βέλτιστου εξοπλισμού, όσο και στον υπολογισμό των εξοικονομήσεων σε ενέργεια και χρήματα και των σχετικών αποσβέσεων.

Πώς μπορεί η ABB να βοηθήσει στη μελέτη και υλοποίηση ενεργειακών βελτιστοποιήσεων;

Ρ.Γ.: .Η αξιολόγηση της εγκατεστημένης βάσης των συστημάτων κίνησης αποτελεί πυξίδα για την οργάνωση ενός πλάνου δράσεων ενεργειακής εξοικονόμησης, και κατ’επέκταση περιορισμού των εξόδων. Πιθανές αντικαταστάσεις του απαρχαιωμένου εξοπλισμού με νέο πιο ενεργειακά αποδοτικό είναι ένας από τους βασικότερους τρόπους. H ABB με τεχνογνωσία χρόνων και τοπική παρουσία,μπορεί να συμβάλει με διενέργειες μελετών ενεργειακής αναβάθμισης (energy optimization service), προκειμένου να οριστούν προτεραιότητες και στόχοι. Διαθέτει, επίσης, υπηρεσίες αναβαθμίσεων και εκσυγχρονισμού παλαιότερων συστημάτων της ΑΒΒ, αλλά και άλλων κατασκευαστών, καθώς και παλαιότερης τεχνολογίας, όπως συστήματα κίνησης DC. O σωστά συντηρημένος εξοπλισμός είναι πάντοτε πιο αποδοτικός ενεργειακά, αφού αποφεύγεται η πρόσθετη ενεργειακή κατανάλωση που προκαλούν οι φθορές και οι βλάβες. Στα πλαίσια αυτά εξασφαλίζουμε την καλύτερη δυνατή συντήρηση του εξοπλισμού, εκμεταλλευόμενοι και τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας.

Υπάρχει κάποιο case study, όπου έχουμε έμπρακτο efficiency και εν γένει αποδοτικότητα αναφορικά με τους κινητήρες υψηλής απόδοσης;

Ν.Μ.: Μπορούμε να παραθέσουμε ένα χαρακτηριστικό παραδείγμα που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τη χώρα μας. Η Evides Waterbedrijf, πάροχος πόσιμου νερού στην Ολλανδία, αποφάσισε να δημιουργήσει ένα σύγχρονο αντλιοστάσιο που αντικαθιστά δύο παλαιότερους σταθμούς παροχής πόσιμου νερού για 2,5 εκ. κατοίκους στο νότιο τμήμα της χώρας. Στο έργο εγκαταστάθηκαν τρεις, νέας τεχνολογίας και υψηλής ενεργειακής απόδοσης ΙΕ4 κινητήρες μαγνητικής αντίστασης (SynRM) ισχύος 250kW έκαστος, που οδηγούνται από τα βιομηχανικά drives ACS880 με τεχνολογία DTC από την ΑΒΒ. Τα αποτελέσματα ήταν η σημαντική ενεργειακή αναβάθμιση του αντλιοστασίου, που επέφερε εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20%, οι μειωμένες θερμικές απώλειες του συστήματος, τα περιορισμένα επίπεδα θορύβου και η θεαματική απλούστευση και ευκολία στη λειτουργία και συντήρηση του συστήματος.

Ποιά είναι η πρόταση της ΑΒΒ και τί μπορεί να προσφέρει σήμερα, ως προς την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας;

Ρ.Γ. H ABB ενοποιεί και επεκτείνει όλες τις ψηφιακές τεχνολογίες που προσφέρει για να συνδέσει τους πελάτες της με το Industrial IoT, στο ABB Ability ™. Η σουίτα ABB Ability™ Digital Powertrain περιλαμβάνει μια σειρά ψηφιακών τεχνολογιών για τη βελτίωση της απόδοσης και της αξιοπιστίας όλου του συστήματος μετάδοσης κίνησης ξεκινώντας από το ρυθμιστή στροφών, τον κινητήρα, και συνεχίζοντας στα έδρανα, το μειωτήρα έως και την αντλία. Τα δεδομένα που συλλέγονται μεταφέρονται με ασφάλεια, αποθηκεύονται και απεικονίζονται μέσω του cloud. Αποκαλύπτονται πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του εξοπλισμού, ενώ το επίπεδο παρακολούθησης και εξυπηρέτησης ρυθμίζεται στις ανάγκες του κάθε χρήστη. Η ανάλυση των λειτουργικών δεδομένων σε βάθος χρόνου εστιάζει στην πρώιμη αναγνώριση αναγκών συντήρησης, ανιχνεύοντας επικείμενα σφάλματα και δημιουργώντας τη βάση για προσομοίωση, βελτιστοποίηση και ανάλυση διαφορετικών σεναρίων λειτουργίας, που μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Επιπλέον, η πληροφορία που δημιουργείται μπορεί να διαμοιραστεί για λήψη εξειδικευμένης βοήθειας και υποστήριξης. Προφανές πλεονέκτημα είναι η μείωση κόστους λειτουργίας και συντήρησης, με ταχεία επίλυση προβλημάτων, αφού υπάρχει πρόσβαση στα δεδομένα λειτουργίας του εξοπλισμού από εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, εκμηδενίζοντας αποστάσεις και χρόνο.

Eκτός από τα πιστοποιημένα συστήματα διαχείρισης που εφαρμόζετε ήδη όπως τα ISO 9001:2015, OHSAS 18001:2007, ISO 14001:2015 κατά πόσο είναι στις επιδιώξεις του Ομίλου και η υιοθέτηση ενός Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας (ΕnMS) για τις εγκαταστάσεις του;

Κ.Ρ.: Η ΑΒΒ σε παγκόσμιο επίπεδο εφαρμόζει το πρότυπο «ABB Way» το οποίο ορίζει ιδιαίτερα αυστηρές διαδικασίες στους τομείς της Υγείας, της Ασφάλειας, της Προστασίας του Περιβάλλοντος και της Αειφόρου Ανάπτυξης, υπερκαλύπτοντας τις απαιτήσεις των διεθνών προτύπων (ISO:45001, ISO:14001, ISO:50001) και της εκάστοτε τοπικής νομοθεσίας.

Σε αυτά τα πλαίσια, ως ΑΒΒ ΑΕ Ελλάδος, έχουμε προχωρήσει σε ενέργειες και επενδύσεις με σκοπό τη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος μειώνοντας, τόσο την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και την κατανάλωση ενέργειας που προέρχεται από καύση ορυκτών καυσίμων. Ενδεικτικά αναφέρω την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 100 kW στην ταράτσα των εγκαταστάσεών μας στο κτίριο της Μεταμόρφωσης, την αλλαγή όλων των λαμπτήρων παλαιού τύπου, όλων των εγκαταστάσεων μας στην Ελλάδα, με νέους λαμπτήρες τύπου LED και την αντικατάσταση όλων των περονοφόρων μηχανής εσωτερικής καύσης με ηλεκτρικά. Επίσης, όλα τα κτίρια μας είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα με σκοπό τη δημιουργία μικροκλίματος, με τοποθέτηση συστημάτων σκίασης με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνεται πλήρης εκμετάλλευση του ηλιακού φωτός, αλλά και σκίαση κατά τους θερινούς μήνες, μειώνοντας έτσι τη χρήση κλιματισμού και τεχνητού φωτισμού στο ελάχιστο. Τέλος, ως πρωτοπόρος στην τεχνολογία ηλεκτρικών φορτιστών, η ΑΒΒ έχει ήδη ξεκινήσει την αντικατάσταση του στόλου των οχημάτων της με ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Σε ποιο βαθμό οι συνολικές πρακτικές της ABB συναρτώνται με τους 17 παγκόσμιους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών;

Κ.Ρ.: Οι 17 στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης καλύπτουν μια ευρεία γκάμα ζητημάτων και η εταιρεία μας δεν θα μπορούσε να μείνει ασυγκίνητη από αυτούς. Με μακρά πορεία και εμπειρία στον τομέα της τεχνολογίας δουλεύουμε με στόχο την καινοτομία και την αντιμετώπιση προκλήσεων, τόσο στο επίπεδο της ενέργειας και της βιομηχανίας, όσο και στο επίπεδο των μεταφορών και των υποδομών, κτιριακών και άλλων. Η προηγμένη τεχνολογία στην ενεργειακή αποδοτικότητα, σε συνδυασμό με τις καινοτόμες ψηφιακές λύσεις που προσφέρουμε στον τομέα της κίνησης, μπορούν να μας φέρουν πολύ πιο κοντά στους στόχους που σχετίζονται με την ενέργεια και την ποιότητα των αγαθών, αλλά και με τη διαφύλαξη της χλωρίδας και πανίδας. Ζητήματα που αφορούν την υγεία και την κοινωνική θέση των ανθρώπων, τόσο επαγγελματικά όσο και προσωπικά, για εμάς είναι πρωταρχικής σημασίας, ενώ ταυτόχρονα έχουμε ενεργή εθελοντική δράση με πρωτοβουλίες που έχουν κοινωνικό αντίκρισμα.

Είναι δέσμευσή μας ότι θα συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση με στόχο η κοινωνική συνεισφορά μας να έχει θετικό αντίκτυπο. Στόχος μας είναι να «γράφουμε το μέλλον της έξυπνης κίνησης», με αποδοτικότητα, αξιοπιστία και ασφάλεια.